Nằm
cách thành phố Tuy Hòa
35km về phía Bắc, nhà thờ Mằng Lăng thuộc
xã An Thạch (Tuy An, Phú
Yên) là một trong những nhà thờ cổ nhất
ở Việt Nam, được xây dựng vào năm 1892, do một người Pháp tên Joseph de La Cassagne mà người dân xứ đạo tại
đây gọi tên theo tiếng Việt là Cổ
Xuân, vị linh mục đầu tiên của
giáo xứ Mằng Lăng, phụ trách việc xây dựng nhà thờ,
đây cũng là nơi lưu giữ cuốn
sách chữ quốc ngữ đầu
tiên của nước ta.
Cách đây hơn
100 năm, khu vực An Thạch
rất ít dân cư,
cây rừng che kín, trong đó có một loại
cây rừng mọc rất nhiều,
to lớn, tán phủ rộng, lá cây hình bầu dục, hoa mọc
chùm nở ra màu tím hồng,
được người
dân địa phương
gọi là mằng
lăng, vì có họ với
cây bằng lăng. Hiện dấu vết
khu rừng mằng
lăng ấy không còn, nhưng
ngôi nhà thờ vào thời
điểm ấy
đã được đặt
tên theo loại cây quý này. Hiện
nay, trong nhà thờ vẫn
còn giữ một
bàn gỗ mặt
tròn làm bằng gỗ mằng lăng từ
thuở vừa
xây dựng, có đường
kính đến 1,5m.
Nhà thờ cổ Mằng Lăng
Nhà thờ xây dựng vào năm 1892, được thiết kế theo lối kiến trúc Gothic
Nhà thờ
nằm trong khuôn viên rộng 5.000m², sơn màu trắng, nhưng vết
thời gian đã ngả thành đen như một bức
tranh thủy mặc. Mặt tiền
nhà thờ có kiểu kiến trúc gothique, gây ấn tượng
như một nhà thờ ở Pháp hoặc
ở La Mã đầy chất mỹ
thuật. Hai bên là hai lầu chuông, chính giữa là thập tự
giá mà khi bước vào bên
trong, bạn có thể thấy hai chiếc
dây kéo chuông báo lễ và
may mắn thì được chứng kiến
cảnh kéo dây để tiếng chuông nhà thờ
ngân vang rộn rã cả một xóm đạo.
Hiện
nay, trước nhà thờ,
bên phải có bức tượng thánh Anrê Phú Yên trên một ngọn đồi cỏ nhỏ, trước
nhà thờ có một
nhà truyền thống
lưu giữ di
tích của vị
thánh tử nạn
khi chỉ vừa
19 tuổi này. Ở đó
có những bức họa miêu tả cảnh hành hình Anrê Phú Yên, được vẽ
theo lời tường
thuật của
cha Alexandre de Rhodes, những
mảnh gốm,
gạch ngói của nền nhà nguyện nơi Anrê Phú Yên chịu
phép rửa tội
do chính Alexandre de Rhodes thực
hiện cùng một số sách báo viết về Anrê Phú Yên. Đặc
biệt được
trưng bày trang trọng
trong một hộp
kính là cuốn sách bằng
chữ quốc
ngữ đầu
tiên của nước
ta, in năm 1651 tại Roma, Ý. Đó là quyển giáo lý "Phép giảng tám ngày" của Alexandre de Rhodes (người dân địa
phương gọi
là cha Đắc Lộ) -
người khai sinh ra chữ quốc ngữ.
Bên trong nhà thờ cổ Mằng Lăng
Những chạm trổ lưu giữ di tích của vị thánh tử nạn
Nơi đây lưu giữ cuốn sách in đầu tiên bằng chữ quốc ngữ ở nước ta
Trong khuôn viên nhà thờ
trước đây còn có trường trung học tư thục
Trương Vĩnh Ký và cô nhi
viện.
Với lịch sử gần
120 năm tồn tại, mỗi bức
tường, cánh cửa, bàn cầu nguyện… nơi
đây đều nhuốm màu thời gian. Cùng sự độc đáo trong hình dáng, đường nét mang đậm
dấu ấn kiến trúc thế
kỷ XIX, nhà thờ Mằng Lăng là điểm
đến không thể bỏ qua trong những
dịp ghé thăm tỉnh Phú Yên.
(Tổng hợp)